Demavend Notları

DEMAVEND’E GİTMEK İSTEYENLER İÇİN YARARLI OLABİLECEK KISA AÇIKLAMALAR
(Bu sayfadaki fotoğraflar bana ait değildir)

Aksaray Millet caddesinde Asuman Tur bürolarından İran’a otobüs bileti bulabilirsiniz.
Bilet fiyatları otobüse göre değişiyor; 25, 30 $ fiyat ile bilet bulmak mümkün.
Araçlar bilet alınan yazıhanenin önünden kalkıyor. Genelde hareket saati 13:00 ama 12:00 civarı sizi oraya çağırıyorlar.
Türkçe çok rahat olarak derdinizi anlatabilirsiniz.
İran’a giden otobüsler sol yan çift koltuk; sağ yan tek koltuk olarak yapılmış toplam 30 kişilik otobüsler. Bizim 0403 rahatlığında olmasa da yine de fena sayılmazlar.
Otobüslerin Türkiye içinde durdukları mekanlar kendilerine özgü, pek de genel geçer mekanlar değil, buralarda yemek yerken dikkat!!!
Otobüsler genelde 4 saatte bir mola veriyorlar.
İstanbul-Tahran seferi yapan otobüsler ülke içinde Ankara’ya uğramadan Amasya-Merzifon-Tosya-Erzincan-Erzurum üzerinden Ağrı ve Doğubeyazıt hattını kullanarak Gürbulak/Bazargan sınır kapısından İran’a giriyorlar.
En az 48 saatlik bir yol yapıldığından otobüslerin içi oldukça kirleniyor.
Yanınıza genel kokuyu giderici parfüm alabilirsiniz.
Türkçe bilen birilerine her dakika, her yerde rastlamak mümkün.
İran ülke sınırları içine her türlü alkol, ses ve gösteri kasedi sokmak yasak!!!
1000 $’ın üzerindeki para ve ayrıca video kameralar kayda tabi.
Yanınıza kumanya amaçlı yiyecek alabilirsiniz; bu konuda bir yasak yok.
Sınır kapısına girişte Turizm Enformasyon bürosundaki görevli ile konuşarak size yardımcı olmasını sağlayabilir ve kapıdan aranmadan geçebilirsiniz; ama bunun için bir miktar dövizi onun istediği fiyattan İran parasına (Riyal-Tümen) çevirmeniz kaydıyla; bu kişi İngilizce biliyor yine de pazarlık yaparak ortalama bir fiyat tespit edin.
Enformasyon bürosundan Türkçe basılmış İran haritası alabilirsiniz.
İran para birimi olarak Riyal kullanıyor fakat paradan bir 0 attığı için bu yeni isimlenen para Tümen oluyor. En büyük para 10.000 Riyal; yani 1000 Tümen. Paraların tümünün üstünde Riyal değerleri var, siz oradan hayali olarak bir sıfır atıyor ve Tümen değerini buluyorsunuz.
Paranızı sınır kapısında sizi karşılayan İran Milli Bankasına bozdurmayın. Küçük bir kısmını örneğin 50-100 $ gibi, Enformasyondaki adama bozdurduktan sonra İran’a girdiğinizde eldeki döviz change edenlere bozdurabilirsiniz. Bu adamlardan her yerde karşınıza çıkacak. “Lira, Dolar” sözcükleri ile size ne iş yaptıklarını anlatıyorlar, yani sizin onları aramanıza gerek yok.
Gümrükten içeri girdikten sonra en az 6-7 sefer daha arandık ama bizim çantalarımızı açmadılar. İlginçtir: bir noktada arandıktan sonra 300 metre gidip bir kez daha arandık. Görevli “tamam arandı bu otobüs” dese duyulacak mesafede!
İran sınır kapısında size verilen A4 kağıdının dörtte biri büyüklüğündeki iyi hal kağıdını sakın kaybetmeyin; çıkışta bu kağıt olmadan işlem yapmıyorlar. Kaybolduğunda ne olduğunu bilmiyorum ama çıkış işlemlerinin yürümesi için bu kağıt şart.
İran’da yemek ve günlük yaşam fiyatları oldukça ucuz. Biz dört kişi toplam 400 $ bozdurarak 10 gün boyunca orada kaldık.
İran’da ekmek olarak genelde lavaş ekmeği; yemek olarak da et yoğunluklu bir yemek anlayışı var. Sulu yemek pek fazla görmedim.
Temiz olduklarını ve temizliğe dikkat ettiklerini söyleyemem ama tanıdığım ve bildiğim kadarıyla diğer Ortadoğu ülkeleri (bu sadece bir genelleme) kadar da pis değiller.

Fotoğraf çekmek genelde serbest. Yasak olan yerlerde “No Photos” ibaresini görebilirsiniz ama yine de bir tedirginlik olmuyor değil.
İletişim kurmak için İbrahim Tatlıses referansını kullanabilirsiniz. Burada herkes İbo’yu biliyor, dinliyor ve de seviyor. Birkaç İbo şarkısını öğrenmekte yarar var.
İran’da trafik çok ama çok kötü … İstanbul trafiği bu trafik yanında gülsuyu kalıyor.
Halk üzerinde garip bir baskı var ama gelen turiste bu hissettirilmiyor.
İran içinde şortla ve kolsuz tişörtle gezmek yasak. İkaz eder ve ceza yazarlar dediler.
İstanbul-Tahran seferini yapan otobüsler Tahran Azadi Otogarında sizi indiriyorlar. Son durak burası.
Demavend’in güney yüzüne gitmek için Azadi otogarından Tahran Pars otogarına gitmeniz gerekiyor. En az yarım saatlik bir yol.
İran’da rahatlıkla taksilere binebilirsiniz ama kesinlikle pazarlık yapın. Örneğin yukarıdaki yarım saatlik yol için 1000 Tümen ortalama 500-600 bin lira ödedik.
Gerekli olabilecek sözcükler; Ma kuhnaverdi hestim: biz dağcıyız ( her yerde kuhnevard-dağcı- olduğunuzu söyleyin; yüzünüze aval aval bakmıyorlar ve saygı duyuyorlar) cekadr pul: kac para / heyligerun: cok pahalı / erzunternist / daha ucuzu yok mu? selamun aleykum: bizdeki anlamı ile selamun aleykum / hodaahfez: gule gule, hoşçakal
Türkçe’nin buralarda bilinen bir dil olduğunu ve yukarıdaki sözcükler için dünyanın neresine giderseniz gidin bir anlaşma zemini olabildiğini de unutmayın.
Tahran Pars otogarından Ab-i Aks için bilet alacaksınız. Reyni’ye gitmek istediğinizi ve Ab-ı Aks’ta ineceğinizi söyleyin. Fiyat için yine pazarlık yapabilirsiniz, ama değmeyebilir de çünkü bizim fiyatımız ile 300.000 TL civarı. En az 2 saatlik bir yol.
Ab-ı Aks’ta inerek -Ab-ı Aks yol boyu alışveriş merkezi gibi bir yer; Reyni’ye federasyon karargahına gitmek istediğinizi söyleyin. Orada her dakika cip bulunuyor. Cip sahibi 3000 tümen fiyat biçti, 2000 tümene anlaştık; 15-20 dakikalık kısa ama dik bir yolu var.
Reyni 2000 metredeki son yerleşim yeri. Dağcılık federasyonunun bir lokali var. 600 tümen karşılığında orada bir gece konaklayabilirsiniz.
Federasyon karargahındaki görevliye Gusvensera dağ evine (cami diye geçiyor orası) gitmek istediğinizi söyleyin, o sırada yanınıza yaklaşıp sizi götürmek isteyen araçlara aldırış etmeyin ve önce görevli ile görüşün. Az çok İngilizce biliyor. Ciple 1 saatlik bir yol ve 5000 tümen.
3100 metredeki Gusvensera dağ evine geldiğinizde yanındaki çadırda Meshut isminde bir rehber var, federasyon rehberi; onunla orada ya da aşağıda karşılaşabilirsiniz, eğer yoksa babası oradadır. Katırlar için pazarlık yapın. Biz çanta başına 2000 tümene anlaştık, bu sadece çıkış için geçerli iniş içinde ayrıca para isteniyor, buna dikkat edin. Bu pazarlık 3100 metredeki Gusvensera dağ evinden 4200 metredeki Shelter adı verilen yere kadar çantaların katırda taşınması işlemi için.
Biz rehber Meshut ile çantaları taşıma ve 2,5 günlük zirve için toplam 35.000 tümene anlaştık. Meshut gerektiği kadar İngilizce biliyor ama parayı da çok seviyor.
Gusvensera’ya bizi o getirdiği için orada kalmaya ücret ödemedik ama ödendiğini de sanmıyorum.
Hiç rehber almadan da bu işi yapabilirsiniz, çünkü sürekli zirve yapan birileri var ve zirve yolu çok karışık değil. Sizin tercihinize kalmış.
Gusvensera geniş odalı bir dağ evi; arkası cami. Adamın biri uykusunda cami yaptırması gerektiğini görmüş ve uyuduğu yer olan buraya bir cami yaptırmış.
Dağevinde genelde akan bir çeşme ve tuvalet var.
Katırlar eşyaları Gusvensera’dan Shelter adı verilen 4200 metredeki yere taşıyorlar, siz de yaklaşık 4 saat yürüyorsunuz.
Shelter 34 yıl önce yapılmış ön ve arkası beton, yarım silindir şeklinde galvanizden bir dağ evi. Tuvaleti ve ince ince akan bir suyu var.
Shelter’dan zirve 6-7 saat çıkış ve 2-3 saat iniş şeklinde.
Demavend zirvesinin meşhur kükürt -sülfür- gazı 5300 metre civarında çıkıyor ve çıktığı yer gözle görülüyor.

Bu gazın içinden kısa bir süre de olsa bir şekilde geçiliyor. Bir mendil ile ağız ve burnu kapatmakta yarar var.
5300 metreden sonra yükseklik kendini iyice hissettiriyor, bu noktada denge iyi kurulmalı, kükürtten geçmek için bir miktar hızlı hareket etmekte fayda var.
Gittiğimiz yaz döneminde kazma ve krampon gerektirecek bir kar yoktu.
Çıktığımızda zirvede defter yoktu.
Zirve sanki bir kale gibi kaya duvarları ile çevrili ve kuzey yönünde küçük bir göl var.
Zirvede bundan 5 yıl önce yolunu şaşırıp oraya çıkan ve ölen birkaç adet koyunun hala tam anlamıyla bozulmamış leşi duruyor.
İniş sırasında yine aynı yolu kullanabilirsiniz.
Tahran’a geri döndüğünüzde ucuz ve temiz bir otel olarak tavsiye üzerine Azadi-Liberty Otelde kaldık. Otel Meshedi’de de kalınabilir. Dört kişilik bir oda, bir gece kişi başı 4000 tümen verdik.
Sıcak su, televizyon ve en önemlisi telefon.
İran’dan yurtdışına telefon etmek tam bir sorun. Tahran’da sadece bir tane postaneden yurtdışına telefon çıkışı var ve çevirmeli bağlantı kuruluyor. İstediğiniz numarayı yazdırıyorsunuz, onlar arıyor ve sizi bir kabine alıyorlar. geldik, iyiyiz falan filan gibi bir bir buçuk dakikalık konuşma ortalama 1000 tümen tuttu.
Şehir içindeki telefon kulübeleri sadece şehir ve ülke içi aramalar için.
Tahran’ın çarşısı bizim Mahmutpaşa’ya benziyor. hediyelik olarak alacağınız eşyaların Türk malı olup olmadığına dikkat edin, çoğu Türk Malı.
İran dışına halı ve havyar çıkarmak yasak!
İran bir tüketim toplumu olmadığı için yaşam oldukça ucuz…